Кезекте Казакстан тарабынан убадаланган Кыргызстанга болгон 100 миллион сом жардамын талкуулоо турууда. Бул каражаттар керектүү жабдууларды, анын ичинен ветеринардык жана санитардык көзөмөл үчүн жана лабораторияларды курууга багытталмакчы.
Парламентте Казакстандан алынчу жардамдын кечеңдеп жатканынын себеби талкууланды. Жыйындын жүрүшүндө 2016-жылдын 26-декабрындагы Кыргызстан менен Казакстандын өкмөттөрүнүн ортосундагы Жардам берүү жана аны пайдаланууну көзөмөлдөө тартиби жөнүндө протоколго жана Техникалык колдоо көрсөтүү жөнүндө протоколго өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу протоколдун долбоору каралды.
Экономика министринин орун басары Алмаз Сазбаковдун айтымында, жогоруда соз кылынган документтин алкагында 3 айдын ичинде Казакстан азыр ошол каражаттын эсебинен берилүүчү жардамдын 41 млн доллары келери күтүлүүдө.
Кол коюлган Протоколдун алкагында биз 100 миллион долларды акча жана башка техникалык жардам түрүндө алуубуз керек эле. Биз тарап өз убагында чыгымдардын сметасын берген эмес. Казакстан мындан кийин жардамды 41 миллион сомго чейин кыскартып салган. Алар кыргыз өнөктөштөр бул сумманы колдоно алышпайт деп эсептешкен. Ошондуктан башка Протоколго кол коюу маселеси келип чыккан, ал болсо мурунку Протоколго өзгөртүүлөрдү киргизет.
Биздин министрликтердин жана ведомстволордун Казакстандан техникалык жардам алуусуна даяр болбогондугун жана ага шашпагандыгынын себебин түшүнүү кыйын болуп турат. Биздин өлкө дүйнө жүзүнөн дайыма акча сураган жана миллиарддаган гранттарды жана финансылык жардамдарды алган мамлекеттердин алдында турат. Смета даярдоо биздин аткаминерлер үчүн өтө оңой.
Эмнеге алар казак тарапка чыгым сметасын берүүнү создуктуруп жатышат?
ЭКОНОМИКА мунун сыры биздин аткаминерлердин адистик жагына даяр эместигинде эмес, казак тараптын биздин аткаминерлер гранттарды кандай бөлүшүп аларында деп ойлойт. Кантсе дагы коңшубуз анан боордошубуз эмеспи. Россия Кыргызстанга финансылык жардам көрсөтүүдө өтө деле тактыкты талап кылбай, каражаттын 10–15 пайызынын сыйкырдуу түрдө жоголуп кетүүсүнө көз жумуп келсе, казак тарап ар бир доллар үчүн “салгылашууга” даяр.
Албетте, эртеби кечпи тараптар бир пикирге келишип, каражаттар Кыргызстанга которулат. Бирок биздин министрликтер жана ведомстволор жөнөкөй чындыкты билип коюулары керек. Биздин бюджетке келүүчү “алтын” гранттардын доору бүттү.
Батыш Европадагы миграциялык маселелерге жана кризиске байланыштуу жардам берүүнү кыскарткан. Россия жардам берүүнү улантып келет, бирок Путин жана Медведев Бишкектеги өткөн жолугушууда Россия биздин экономиканы дайыма эле кодой албастыгын билдирбедиби. Балким, биздин мигранттар Россиядан Кыргызстанга которгон миллиард долларлар менен гана чектелип калабыз.
Жогорку Кеңештин жыйынында дагы бир суроо туулду. Аны депутат Акылбек Жапаров («Бир Бол») көтөрдү. Бул кыргыз-орус өнүктүрүү фондунун мисалындагы казак-кыргыз өнүктүрүү фондунун иши тууралуу маселе.
Биз казак тарап берчү техникалык грантты алуу маселесинен кабардар болуп турабыз. Казак достор тарабынан каражатты берүү боюнча дагы бир топ себептерди жана баш тартууну көрөбүз. А силер эмнени кааладыңар эле? Бекер сыр алып жатып ар кандай күтүлбөгөн абалдарга даяр болгула да. Мындай абал Кыргызстан өзү акча таап, өз каражатына жашап калмайынча улана берет.
