Тажикстанда чылымга каршы мыйзам кабыл алынгандан кийин кайсы жерлерде тамеки чегүүгө болбой тургандыгы тууралуу Dialog.TJ менен болгон маек учурунда Тажикстан Республикасынын керектөөчүлөр союзунун аткаруучу директору Илхом Абидов айтып берди.
–Айтсаңыз, эмнеге республикада тамекиге каршы мыйзам киргизүү чечими кабыл алынды? Анын өзгөчөлүгү эмнеде?
2013-жылы Тажикстан Республикасында Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму тарабынан бекитилген чылым менен күрөшүүгө арналган Келишим ратификация болгон. Бул келишимдин талаптарына ылайык, Тажикстан саламаттыкты сактоо тармагындагы мыйзамды талапка ылайык келтирүү милдеттенмесин алган.
Белгилей кетчү нерсе, Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму менен болгон Келишимдин негизги талаптарынын бири жабык имараттарда тамеки чегүүгө тыюу салуу болчу. Ал эми жакында кабыл алынган мыйзамга ылайык, кайсы жерлерде чылым чегүүгө болбой турганы так жазылган – тактап айтканда, сейил бактарда, балдар аянтында, коомдук тамактануучу жайларда, жумуш бөлмөлөрүндө, ресторандарда, кафелерде тамеки тартууга тыюу салынат. Буга чейинки мыйзамда иш бөлмөлөрдө жана коомдук жайларда гана тамеки тартууга тыюу салынган болчу.
–Мыйзамды кабыл алуу менен эмне өзгөрөт жана Тажикстанда тамеки чегүү менен күрөштө ал кандай роль ойнойт?
Бул мыйзам өтө чоң роль ойнойт. Тамеки кутусунда коркунучтуу сүрөттөр тартылганы жаштарга чылымдын зыяны тууралуу маалымат берип, аларды жаман адаттан алыстатат.
–Адамдардын ден-соолугун сактоо үчүн кабыл алынган мыйзам канчалык эффективдүү?
Кабыл алынган мыйзам жарандардын ден-соолугун коргоодо чоң роль ойнойт. Эгерде тамеки сатуучулар талаптарды толугу менен аткарса натыйжа жакшы болот.
–Эми кайсы жайларда чылым чексе болот дагы кайсы жерлерде болбойт?
–Душанбеде айрым кафелер жана ресторандар чылым чеккендер үчүн желдеп туруучу атайын жайларды салышкан. Эми жада калса ал жерлерде дагы тамеки тартса болбойбу?
–Мыйзамдын аткарылуусун ким көзөмөлдөйт?
–Эми дүкөндөрдө калган жаңы мыйзамдын нормаларына туура келбеген тамекилер эмне болот? Алар сатуудан алынабы?
Учурда тыштан ташылып келген өнүмдөр кабыл алынган нормага туура келбейт. Борбор Азияда тамеки чыгаруу менен 4–5 ири компания алек болот жана алардын жетекчилери Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун талаптары тууралуу билишет. Мисалы, Казакстанда ушундай эле мыйзам бир нече жыл мурун кабыл алынган, учурда баардык маселелер жөнгө салынган.
