Ош базары алгач 1982-жылы түптөлүп, «Ала-Арча-Ош» деп аталган. Кийин 1991-жылы Ош базары болуп кайрадан түзүлгөн. Жалпы аянты 5,4 гектар аянтты ээлеп, 50гө жакын субьект жайгашкан. Ал эми базардагы соода орундарынын саны 1600. Бирок бул сан мындан да көп болушу ыктымал.
Мамлекеттик салык инспекциясынын Ленин райондук башкармалыгынын жергиликтүү салык жана топтоо боюнча жетекчисинин орун басары Майрамбек Касиевдин берген маалыматына караганда, базарда орун алган ар бир сбуьект ар башка тарифте салык төлөйт. Маселен, тамак-аш, жуучу каражаттар, кийим-кече саткан соодагерлер ар башка суммада төлөшөт. Орточо эсеп бир айга бир орун үчүн соодагерлер 1000 сом төлөйт.
Ош базарынан алынган бир жылдык салыктын көлөмү 70 млн. сомду түзөт.
Ошол эле учурда салыктан качып көмүскө иштеген соодагерлер да жок эмес. Айрыкча бул «жашыруун сыр» аталган базардагы удаа-удаасы менен чыккан өрттө ачыкка чыкты. Товарлары өрттөнүп кеткен учурда өкмөттөн жардам сурап кайрылган соодагерлердин жардам алуу укугу колундагы төлөгөн салыгынан көз каранды болгон.
Маселен, тилсиз жоо каптаган биринчи учурда жабыр тарткан 150 соодагерден арыз түшкөн. Анын ичинен 135и «Сейтек» базарынан жана 15и «Берекет Плюс» базарынан.
Ал эми «Сейтек» ЖЧКсы 2017-жылдын соңунда салык кызматына соодагерлеринин жалпы саны 96 адамды түзөрү тууралуу маалымат берген.
Расмий маалымат боюнча базарда 7000 адам иштейт. Жыл сайын Ош базардагы жети миң сатуучунун ар бири 80 ижарага берүүчүнүн бирине эле 1,5 миң доллардан көбүрөөк акы төлөйт. Соода комплексинин ижара акысынан гана түшкөн жылдык жалпы киреше 15,5 миллион долларды түзөт.
Базарда соода кылгандардын бири Самат Карыбеков төрт чарчы метр аянт үчүн айына 12 миң төлөөрүн айтат.
Ошентип Ош базарынан алынган бир жылдык салыктын көлөмү 70 млн. сомду түзөт.
Назгүл БОСТОНБАЕВА
