Бишкекте ичүүчү сууга 5,38 тыйын төлөнөт
Бүгүнкү күндө ичүүчү сууга болгон тариф өздүк наркынан 3–4 эсеге төмөн, ага байланыштуу аны 80% чейин жогорулатуу керектигин маалымат жыйындын жүрүшүндө өкмөткө караштуу Архитектура, курулуш жана турак жай-коммуналдык чарба мамлекеттик агенттигинин алдындагы Ичүүчү суу менен камсыз кылууну жана суу берүүнү өнүктүрүү департаментинин директору Аскарбек Токтошев айтып чыкты. Анын айтымында, 0,5–1,5 литр бөтөлкөдөгү суунун наркы 15тен 25 сомго чейин турат, ошол эле мезгилде Бишкекте ичүүчү суунун 1 кубометри (1000 литр) 5 сом 38 тыйын, айыл жергесинде 3 сомдон жогору.
Ошондой эле Кыргызстандын калк жайгашкан пункттарын 2026-жылга чейин ичүүчү суу менен камсыз кылуу боюнча өнүктүрүү Стратегиясынын алкагында өлкөнүн бардык жашоочуларына суу эсептегичин орнотуу милдеттендирилет. Мындай чара калк колдонуп жаткан суунун көлөмүн жана анын берилишине жараша салыктын чогулушун көзөмөлдөй тургандыгын билдирди.
Ал түшүндүргөндөй, абоненттер өздөрү колдонгон суунун көлөмү үчүн гана көрсөтүлгөн сумманы төлөй башташат. Алсак, анын маалыматында, жер үйлөрдө суткасына орточо эсеп менен бир үй-бүлө 35 литрге жакын суу колдонот, ал эми көп кабаттуу үйлөрдө 325 литрге чейин. Ага байланыштуу бүгүнкү күндө калк колдонгон сууну каттоого алуу зарылдыгы турат.
Тарифти 80 пайыз көтөрүү сунушталды
Кыргызстанда 1300 курулуш фирманын отузу гана түтүктөрдү орнотуп, элди таза суу менен камсыздоо иштерин жасай алат. Сапатсыз иштеген фирмалар кара тизмеге киргизилген менен башка ат менен жаңысын ачып алгандар бар. Өкмөт суунун тарифин өзгөртүү боюнча сунуштарды колдоп берсе, ушул жылдын июнь айынан тарта жарандар жаңы тариф менен акы төлөп баштайт. Айта кетчү жагдай учурда жакыр жашагандарга жеңилдик берүү маселеси каралууда. Тарифтерде аймактарга жараша айырмачылыктар болушу мүмкүн.
Учурда 8 сомду түзгөн суунун миң тоннасы үчүн калк 5,4 сом төлөйт. Тарифтерди көтөрүү маселеси ичүүчү суу максатсыз пайдаланылып, огород менен бакчаларды сугарууга колдонулуп жаткандыгы себеп болууда. Көйгөй өзгөчө жаңы конуштарда курч турат. Маалыматтар боюнча бир адамга суткасына 170 литр суу туура келери айтылат.
Эске сала кетсек, буга чейин Жогорку Кеңештин тармактык комитетинин төрагасы, депутат Мирлан Бакиров,- “Дүйнө калкынын 1⁄3 бөлүгү таза сууга муктажтыгын билдиргени бар. Андыктан таза суунун кадырына жете билип, анын сапатын арттырууга каралган каражаттарды, айрыкча донорлор бөлгөн инвестицияларды сарамжалдуулук менен өз максатына жумшасак, таза суунун тартыштык маселеси жаралбайт.
Казакстанда ичүүчү суу 3 эсеге кымбат
Ичүүчү суунун тарифи тууралуу коңшу өлкөлөр тууралуу сөз кыла турган болсок, мисалы Казакстандын Астана менен Алматы шаарында коммуналдык тейлөөлөрдүн акысы жыл сайын көтөрүлүп келет. Кыргызстандан айырмаланып, бул кошуна өлкөдө ар бир аймак үчүн өзүнчө баа бычылган. Коңшу өлкөдө тарифтердин өсүшүнө теңгенин кунсузданышы да бирден бир себеп.
Жарандар салыкка макул, тарифке каршы
Азыр жогорудагы сумма менен элдер колдонгонуна жараша төлөп келет. бирок тарифтерди көтөрүүгө каршы эмесби? Деги эле ичүүчү сууга салык төлөш керекби деген сурамжылообузга шаар тургундары төмөндөгүчө жооп берди:
Тынар, Бишкек: - Биздин өзүбүздүн жаратылыштан чыккан ичүүчү сууга эмнеге төлөшүбүз керек. И так төлөп жатабызго. Аны да көтөрө турган болсо билбейм эмне болот. Бирок мен буга каршы пикирдемин.
Замир, Чүй: - Сууга төлөшүбүз керек. Ансызда төлөп келе жатабыз го. Бирок тарифтердин көтөрүлүшүнө караманча каршымын. Бензин аз келгенсип сууну да көтөрөбүз дегени туура эмес.
Жылдыз, Баткен: - Негизи төлөбөш керек деп ойлойм. Анткени Кыргызстанда суу көп. Жетишерлик десем болот. Бирок колдонуп жаткандан кийин төлөгөнгө туура келет да.
Алина, Талас: - Тарифтерди көтөрүүгө өтө каршымын. Себеби өзүбүздөн чыккан сууну кантип кымбат төлөшүбүз керек. Суу бизде маселе болсо бир жөн эле. Ошондуктан суудан башкасын көтөрө беришсинчи.
Айсулуу, Баткен: - Менин оюмча төлөшү керек. Себеби Кыргызстанда суу кенен болгону менен анын баркын билбей жатабыз. Ошондуктан суунун баркын сезиш үчүн бекер деп каалагандай колдонбой аяр мамиле кылсак жакшы болмок.
Келечекте ичүүчү суу көйгөйү чечилет
Суунун сапаттуулугун камсыздаганда гана ден соолук бекем болот. Ошондуктан тариф саясатына келгенде суу акысын төлөөдөн качкандар болбойт. Болгону убагында таза суу менен камсыздоо керек дешет адистер.
И. Жамалбеков
