Ушул күнгө карата 17,68 миллион сом 19 кепилдик иретинде берилди. Экономика министри Арзыбек Кожошевдин айтуусунда, фонд — ишкерлердин каржылык муктаждыктарын чечет. Алыскы аймактардагы кыймылсыз мүлктөр насыялык каржылоого жетише алышпайт. Ошондуктан орто жана чакан ишкердикти өнүктүрүү максатында бүгүнкү күндө алып жаткан насыянын күрөөсүнүн 50 пайызын жапканга мүмкүнчүлүк берет.
–Кепилдик фонд деген эмне?
Кепилдик фонддун негизги багыттары экспортко багытталган чакан жана орто бизнести колдоо болуп эсептелет. Бул чакан жана орто бизнести өнүктүрүүнү кыйла колдойт. Ошондой эле жаңы жумушчу орундарын түзөт. Өлкө казынасына келип түшкөн салыкты көбөйтүп, ички миграцияны азайтат жана кедейчилик деңгээлин төмөндөтөт. Кепилдик фонддун эң негизги максатты ишкерлердин күрөөсү жетишсиз болгон учурда 50% чейин кепил болуп бере алат.
–Кепилдик фонд кандай жардамдарды көрсөтө алат?
— Кепилдик фонддун негизги максаты чакан жана орто ишкерликтин күрөөсү жетпей калган бөлүгүнө кепилдик бере алат. Ошондой эле тиешелүү банкттар менен келишим түзүүгө көмөктөшөт. Тактап айтканда, ишкердин күрөөлүк камсыз кылуусу жетишпесе, кепилдик фонд ишкерге жана кредиттик мекеме (банк) ортосунда «кепил» болуп берет.
Аталган фонд экспорткко багыт алган ишканаларды өнүктүрүүгө колдоо көрсөтөт. Мындан тышкары ишкер аялдардын ишкердигине маани берилет. Өзгөчө айыл жергесине тигүү цехтерин ачам деген аялдар дароо колдоо көрсөтүлөт. Анткени айыл жериндеги аялдар жумуш менен камсыз болуп, ички жана сырткы миграция азаят. Аялдар балдарына энелик татыктуу тарбия бере алат жана муктаждыктары чечилет. Ошондуктан айымдардын ушуга окшогон бизнес-пландары жерде калбайт.
–Учурда канча кепилдик фонд иш алып барат? Ошондой эле мамлекеттик жана жеке кепилдик фонддордун саны канча?
–Ишкерлер аталган фондго кайсыл учурда кайрыла алышат?
Мисалдын негизинде түшүндүрүп берели, ишкер 500 миң сом насыя алгысы келет дейли. Бул үчүн ал банкка кайрылат. Банк анын бизнесин баалап, бизнес-планын, насыя таржымалын карап чыгып, кепилдикти баалагандан кийин 400 миң сом сунуш кылат. Бирок ишкерге 500 миң сом керек. Мындай учурда банк ишкерге 100 миң сом суммасына кепилдик суроо үчүн кепилдик фондуна кайрылууну сунуштайт. Кепилдик берүү тууралуу өтүнүч банктан КФ келип түшөт.
Ал жерде конкреттүү зайымчыга байланыштуу банк филиалынын насыя комитетинин чечими, бизнес-планга жасалган анализ, колдо болгон кепилдиктин канчага бааланганы жана башка материалдар болот. Кепилдик фонд беш жумушчу күндүн ичинде табыштаманы карап чыгат жана кепилдикти берүү же баш тартуу тууралуу чечим кабыл алат. 100 миң сомго кепилдик берген учурда ишкер банктан зарыл болгон 500 миң сом насыяны ала алат. Кепилдикти берүүдө негизги шарттар төмөнкүлөр:
- кепилдиктин суммасы насыя суммасынан 30% ашпоо керек;
- кепилдиктин суммасы кепилдик фондунун капиталынан 5% ашпоо керек;
- кепилдик бир жылга чейин берилет (бул КФ жогору капитализацияга жеткенге чейинки убактылуу шарт)
- кепилдик КФтин байкоочу кеңешинин чечими менен бекитилген экономиканын белгилүү бир тармактарына берилет.
–Кепилдик фондунун пайдасы эмнеде? КФ кепилдик бергенден кандай пайда көрөт?
- Кепилдик фондго кайрылуу үчүн кандай документтерди топтоо керек?
ААК «Кепилдик фондго» банктан керектүү документтердин тизмеси:
Арыздануучунун документтери
· Арыз (КФ)
· Паспорт – арыздануучу (башчысы)
· жубайынын паспорту,
· нике күбѳлүгү
· Жашаган жеринен маалым кат
· жеке ишкерликти жүргүзүү тууралуу маалым кат (справка), юридикалык жактын мекеменин документтери (Устав, КР МЮ күбѳлүк, юридикалык жакты түзүү чечими, кепилдикти алуу, күрѳѳнү коюу )
Финансылык документтер
· Кардардын кредиттик тарыхы боюнча маалымат
· Кошумча киреше тууралуу маалымат эгер болсо
· Салык жана башка карыздардын жоктугу боюнча маалым кат жана бизнеске байланыштуу (келишим, жазуулар)
· Резюме/Банктын кардардын финансылык мүмкүнчүлүгү боюнча
· Бизнестин жана күрѳѳнүн сүрѳтү
· Насыя алуучунун бизнес-планы
Күрөөлүк жана укуктук документтер
-Баардык тармакта иш алып барган ишкерлер кайрылып кепилдик ала алабы же белгилүү бир тармактарга элеби?
-Бүгүнкү күндө статистика боюнча канча ишкер кайрылды жана алардын басымдуу бөлүгү кайсы тармакта иш алып баргандар?
- Кайрылган ишкерлерге канча өлчөмгө чейин кепилдик бере алат?
“Горизонт” кепилдигин алуунун шарты:
Насыянын минималдык суммасы — 300 (үч жүз) миң сом болушу керек
Кепилдиктин мөөнөтү 36 айга чейин.
Кепилдиктин өлчөмү 50% (насыянын суммасынан).
“Стандарт” кепилдигин алуунун шарты:
Насыянын минималдык суммасы — 300 (үч жүз) миң сом болушу керек
Кепилдиктин мөөнөтү 12 айга чейин.
Кепилдиктин өлчөмү – 30% (насыянын суммасынан).
Наргиза Өмүрбек кызы
